Değerli okurlar, 15.02.2017 tarihli ve 29980 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 11 seri no.lu KDV Genel Uygulama Tebliği ile bazı değişikliklere gidilmiştir. Bu değişiklikler aşağıdaki gibidir.
1- Kısmi Tevkifat Yapmak Zorunda Olan Alıcılar Genişletilmiştir
Kısmi tevkifat uygulaması kapsamında işlem bazında KDV tevkifatı yapmak zorunda olan alıcılar arasına “Büyükşehir belediyelerinin su ve kanalizasyon idareleri” dahil edilmiştir.
2- Hekimlik Hizmeti İş Gücü Tevkifatı Kapsamından Çıkartıldı
“Kısmi tevkifat kapsamındaki işlemleri belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkili olup, insan veya hayvan sağlığına yönelik koruyucu hekimlik, teşhis, tedavi ve rehabilitasyon hizmetlerini ifa edenlere hekimler vasıtasıyla verilen hizmetler için işgücü temin hizmeti kapsamında tevkifat uygulanmayacaktır.”
Böylece hastanenin personeli olmayan hekimlerin hastanelerde verdikleri hizmetler için işgücü kiralaması hizmeti kapsamında değerlendirilmeyecek ve kısmi KDV tevkifatı yapılmayacaktır.
3- Tevkifata Tabi Olmadığı Halde Tevkifat Uygulanması Durumunda KDV Düzeltmesi
Tebliğe göre fazla veya yersiz tevkif edilen KDV’nin alıcı tarafından beyan edilip ödenmiş olması halinde, alıcı ve satıcının yazılı talebi üzerine, alıcıya fazla veya yersiz ödenen KDV’nin iade edilmemesi kaydıyla, fazla veya yersiz tevkif edilen vergiye göre satıcının yapmış olduğu beyana ve bu beyana istinaden kısmi tevkifat uygulamasından kaynaklanan iadeye ilişkin herhangi bir düzeltme yapılmasına gerek bulunmamaktadır.
Ancak, fazla veya yersiz KDV tevkif edildiğinin, satıcıya KDV iadesi yapılmadan önce anlaşılması halinde, fazla veya yersiz tevkifata ilişkin satıcıya KDV iadesi yapılmaz. Bu durumda işlemlerin tevkifat uygulanmadan önceki hale döndürülmesi gerekir.
Örnek: (A) Ltd. Şti. KDV mükellefi olmakla birlikte, belirlenmiş alıcılar kapsamında değildir. (A) Ltd. Şti. fabrika binasını inşaat taahhüt hizmeti almak suretiyle (B) İnşaat A.Ş.’ne yaptırmış olup, (A) Ltd. Şti. tevkifata tabi olmadığı halde bu işlem nedeniyle hesaplanan 400 TL KDV üzerinden (2/10) oranına tekabül eden 80 TL KDV’yi tevkif ederek 2 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan etmiş ve ödemiştir. (B) İnşaat A.Ş. ise hesaplanan KDV’nin tevkif edilmeyen 320 TL’lik kısmını 1 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan etmiş ve tevkif edilen 80 TL KDV’nin 50 TL’sini iade almıştır. Ancak bu işlemle ilgili olarak tevkifat yapılmaması gerektiğinin sonradan anlaşılması durumunda, (A) Ltd. Şti. ile (B) İnşaat A.Ş.’nin talep etmeleri halinde, (B) İnşaat A.Ş.’nin KDV Beyannamesinde ve almış olduğu KDV iadesinde herhangi bir düzeltme yapılmayacaktır. Ayrıca (A) Ltd. Şti.’ne fazla ve yersiz tevkif ederek ödediği KDV’ye ilişkin herhangi bir KDV iadesi yapılmayacaktır.”
4- Bazı Hizmetlerde Tevkifat Uygulamasından Kaynaklanan Mahsuben İade Talepleri Sadece Vergi İnceleme Raporu İle Yerine Getirilecektir.
Buna göre, daha önce teminat vererek gerçekleşen bazı hizmetlerde tevkifata ilişkin mahsuben iade uygulaması kaldırılmıştır.
5- Roaming Hizmetlerinde “KDV’siz Fatura” İstisnanın Tevsikine Yönelik Belge Olarak Kabul Edilecektir.
6- İhraç Kayıtlı Teslimlerde İmalatçı Aleyhine Oluşan Kur Farkları Bundan Böyle KDV’ye Tabi Değildir
İmalatçı aleyhine ortaya çıkan kur farkları için ihracatçılar tarafından düzenlenecek faturada KDV hesaplanmaz. Bu kapsamda düzenlenen faturaya; “3065 sayılı KDV Kanununun (11/1-c) maddesi hükümlerine göre, ihraç edilmek şartıyla yapılan teslimlerde imalatçı aleyhine matrahta meydana gelen değişikliğe ilişkin olduğundan KDV hesaplanmamıştır.” ifadesi yazılır. Ayrıca söz konusu faturada, imalatçı tarafından düzenlenen faturanın tarih ve sayısına yer verilir.
7- İmalatçı Aleyhine Matrahta Değişiklik Olması Durumunda İade Alınacak KDV Tutarı
İmalatçılara ihraç kayıtlı teslim nedeniyle iade edilecek KDV hesabında, imalatçı aleyhine ortaya çıkan kur farklarından doğanlar da dahil olmak üzere, imalatçı aleyhine matrahta meydana gelen değişikliğe ilişkin verginin (imalatçı aleyhine matrahta meydana gelen değişikliğe ihraç kayıtlı teslim edilen malın tabi olduğu oran uygulanmak suretiyle bulunan tutar) ihraç kayıtlı teslim bedeli üzerinden hesaplanan vergiden düşüleceği tabiidir.
Örneğin imalatçı 10.000 TL bedelle yaptığı ihraç kayıtlı satışa ilişkin malı ihraç eden firma imalatçı firmaya 1.000 TL kur farkı faturası düzenlediği takdirde ihraç kayıtlı KDV iadesi alan imalatçı firmanın alacağı KDV iadesi tutarı (10.000 x 0,18=)1.800 TL’den kur farkına ilişkin (1.000 x 0,18 =) 180 TL düşülerek (1.800 – 180=) 1.620 TL olacaktır.
8- DİİB Sahibi Mükelleflerin İhraç Kaydıyla Tesliminde İade Alınacak KDV Tutarının Tespitine Yönelik Açıklama Netleştirildi
11 seri nolu KDV Tebliğine göre, 3065 sayılı Kanunun geçici 17 nci maddesi kapsamında teslimde bulunan DİİB sahibi mükellefin iadesini talep edeceği KDV tutarı, ihraç kaydıyla teslim bedeli ile bu malların üretimi için yurtiçi ve yurtdışından KDV ödemeksizin temin ettiği malların bedeli arasındaki farka genel vergi oranı uygulanmak suretiyle bulunacak tutarı aşamaz.
Örneğin DİİB sahibi mükellef Mart 2017 tarihinde 500.000 TL’lik ihraç kayıtlı teslimde bulunmuştur. Yine söz konusu malı üretmek için yurt içi ve yurt dışından KDV ödemeksizin temin ettiği malların bedeli toplamı 400.000 TL’dir.
DİİB sahibi mükellefin iade talep edeceği maksimum tutar şu şekilde hesaplanır;
500.000 – 400.000 = 100.000 TL
100.000 x ,18 = 18.000 TL
9- Serbest Bölgelere Yönelik İhraç Amaçlı Yük Taşıma İşlemleri KDV’den İstisna Edilmiştir.
3065 sayılı Kanunun (17/4-ı) maddesine göre, serbest bölgelerde verilen hizmetler ile serbest bölgelere veya bu bölgelerden yapılan ihraç amaçlı yük taşıma işleri KDV’den müstesnadır.
Söz konusu istisnanın kapsamına, yalnızca serbest bölgede ifa edilen hizmetler ile serbest bölgelere veya bu bölgelerden yapılan ihraç amaçlı yük taşıma işleri girmektedir. İhraç amaçlı yük taşıma işleri dışında, yurtiçinden serbest bölgeye verilen hizmetler ile serbest bölgeden yurtiçine yönelik olarak verilen hizmetler KDV’ye tabidir.
Buna göre, serbest bölgeden bir limana veya bir gümrük çıkış kapısına ihraç malının taşınması işi KDV’den istisnadır. Serbest bölgede üretilecek mamulün üretiminde kullanılacak malların yurtiçinden serbest bölgeye, serbest bölgeden bir başka serbest bölgeye taşınması da istisna kapsamında değerlendirilecektir. Diğer taraftan serbest bölgeden yurtiçine yapılacak taşıma işleri ihraç amaçlı yük taşıma işi kapsamında değerlendirilmeyeceğinden KDV’ye tabi olacaktır.
Örnek 1: Serbest bölgede faaliyet gösteren (A) firmasına serbest bölgeye gelinerek makine bakım-onarım hizmeti verilmesi 3065 sayılı Kanunun (17/4-ı) maddesi kapsamında KDV’den istisna iken, (A) firmasının serbest bölge dışından araç kiralaması KDV’ye tabi bulunmaktadır.
Örnek 2: Serbest bölgede faaliyet gösteren (A) A.Ş., serbest bölgede üreteceği mallara ilişkin yurtiçinden satın aldığı hammaddeleri (B) Nakliyat Ltd. Şti.’ne taşıttırmıştır. (A) A.Ş. bu hammaddeleri kullanarak ürettiği malların bir kısmını ihraç etmiş, ihraç edilen malların limana kadar taşınması işini de yine (B) Nakliyat Ltd. Şti.’ne yaptırmıştır. Ürettiği malların kalan kısmını da yurtiçine satmış ve söz konusu malları (D) Nakliyat A.Ş.’ne taşıttırmıştır. Bu durumda, (B) Nakliyat Ltd. Şti. tarafından yapılan taşıma işleri KDV’den istisna olacak, (D) Nakliyat A.Ş. tarafından yapılan taşıma işi ise ihraç amaçlı yük taşıma işi olmadığından KDV’ye tabi olacaktır.
10- Konut Tesliminden Önce Fatura Düzenlenmesi Halinde Faturanın Düzenlendiği Tarihteki KDV Oranı Esas Alınacaktır
Tebliğe göre konut tesliminden önce fatura düzenlenmesi halinde, faturada gösterilen miktarla sınırlı olmak üzere fatura veya benzeri belgelerin düzenlenmesi anında vergiyi doğuran olay meydana geleceğinden bu faturada gösterilen KDV’nin beyan edilip ödenmesi gerekmektedir.
Konutun fiilen teslim edildiği tarih ile faturanın düzenlendiği tarihte konuta ilişkin geçerli olan KDV oranlarının farklı olması durumunda, faturanın düzenlendiği tarihte geçerli olan KDV oranı esas alınacaktır.
Dolayısıyla faturanın düzenlendiği tarihte geçerli olan oran esas alınarak hesaplanan KDV’de, konutun fiilen teslim edildiği tarihte geçerli olan KDV oranına göre herhangi bir düzeltme yapılmayacaktır.
11- İndirimli Orana Tabi Konut Teslimlerinde KDV İadesi Tutarının Hesaplanmasında Değişikliğe Gidildi
Tebliğe göre perde ve avize tesliminde genel oran üzerinden KDV hesaplanacaktır. Bir başka deyişle perde ve avize için ayrı bir fatura düzenlenecektir.
Daha önce KDV iadesine dahil edilemeyen bazı ürünlerin KDV’si bundan böyle iade hesabına dahil edilebilecektir. Tebliğ ile birlikte 150 m²’nin altındaki konutun inşasında kullanılan kombi, cam balkon, duş teknesi, duşakabin, küvet, mutfak dolabı, evye, batarya, duş başlığı, panel radyatör gibi eşyalara ilişkin yüklenilen KDV iade hesabına dahil edilebilecektir.
12- İndirimli Orana Tabi İşlemlerden Doğan Mahsuben İade Talepleri Yılı İçinde YMM Raporu İle Yerine Getirilebilecektir.
13- KDV İadesinin Mahsup Edilebileceği Borçlar Genişletilmiştir
Tebliğe göre KDV iadelerinde mahsubu talep edilecek borçlara doğalgaz borçlarının yanında organize sanayi bölgelerinden temin edilen elektrik, su, doğalgaz, internet hizmetleri, altyapı katılım payları ve aidatlara ilişkin borçlar da eklenmiştir.
Aynı şekilde indirimli orana tabi işlemlerden doğan KDV iade alacaklarının mükelleflerin organize sanayi bölgelerinden temin ettikleri elektrik, su, doğalgaz, internet hizmetleri, altyapı katılım payları ve aidatlara ilişkin borçlarına mahsubu mümkün hale getirilmiştir.
14- İndirimli Orana Tabi İşlemler Birlikte Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemlerin Bulunması Durumunda KDV İadesi
Aynı işlem dolayısıyla, tevkifat ve indirimli oran uygulamaları nedeniyle KDV iade alacağı doğmuşsa, öncelikle tevkifattan doğan KDV alacağı iade edilir.
Diğer taraftan indirimli orana tabi işlemlerden kaynaklanan iade tutarının hesaplanmasına ilişkin tablonun “Hesaplanan KDV” sütununa, işlem bedeli üzerinden hesaplanan KDV’nin tamamı (tevkif edilen tutar dahil) yazılır.
Örnek: (A) firması, dokumacı (B) firmasına 100.000 TL’lik tiftik teslim etmiştir. İndirimli orana tabi (%8) bu teslimde hesaplanan KDV (100.000×0,08=) 8.000 TL olup söz konusu teslim aynı zamanda (9/10) oranında tevkifata tabidir. (A) firmasının hem tevkifata tabi hem de indirimli orana tabi bu işleminde, tevkifata tabi tutulan (8.000×0,90=) 7.200 TL KDV’nin tevkifata ilişkin usul ve esaslar çerçevesinde iadesi talep edilecektir. (A) firmasının indirimli orana tabi işlemler nedeniyle iade talep etmesi durumunda ise, hesaplama tablosunun hesaplanan KDV sütununa, hesaplanan KDV’nin kısmi tevkifat uygulanmadan önceki tutarı olan 8.000 TL yazılacaktır
15- Vergi İnceleme Raporuna Göre Gerçekleşen Mahsuben İade Talepleri
İndirimli orana tabi işlemlerden doğan iade alacağının, vergi inceleme raporuna göre KDV Genel Uygulama Tebliğinin (III/B-3.2.2.) bölümünde belirtilen borçlara mahsubunun talep edilmesi halinde, mahsup işlemi vergi inceleme raporu dışında kalan diğer belgelerin tamamlanmış olması şartıyla standart iade talep dilekçesinin vergi dairesine verildiği tarih itibarıyla teminat aranmadan yapılır.
Vergi inceleme raporunda iadeye engel bir durumun tespit edilmemiş olması kaydıyla mahsuben iade talep edilen borcun vade tarihinden vergi inceleme raporunun vergi dairesi kayıtlarına intikal ettiği tarihe kadar geçen süre için gecikme zammı hesaplanmaz.
16- İndirimli Orana Tabi İşlemlerde Kullanılan Tabloda İbare Değişikliği Yapılmıştır
Buna göre, Tabloların (Tablo 1, Tablo 2 ve Tablo 3) altıncı sütunlarında yer alan “ÖNCEKİ DÖNEM SONU İADE EDİLEBİLİR KDV TUTARI” ibaresi “ÖNCEKİ DÖNEM SONU İADEYE ESAS KDV TUTARI” olarak değiştirilmiştir.
17- KDV İndiriminde Mükelleflere Yeni Haklar Getirilmiştir
Tebliğe göre, düzenlenen faturanın alıcı tarafından dava konusu yapılması nedeniyle ilgili takvim yılında indirim konusu yapılamayan KDV, davanın sonuçlandığı yıl içinde alıcı tarafından kanuni defterlere kaydedilmesi şartıyla indirim konusu yapılabilecektir.
18- (2) Nolu KDV Beyannamesi İle KDV Ödemesinin Yapılmaması veya Eksik Yapılması Halinde Tarh Edilen KDV İndirim Konusu Yapılabilecektir
Sorumlu sıfatıyla KDV beyanının hiç yapılmadığının veya eksik yapıldığının tespiti üzerine veya mükellefin kanuni süresinden sonra sorumlu sıfatıyla verdiği beyanname üzerine bu vergilerin tarh edilmesi halinde, tarh edilen KDV’nin vergi dairesine ödenmesi ve ödemenin gerçekleştiği takvim yılı aşılmaması şartıyla, ödenen KDV’nin indirim konusu yapılması mümkündür.
Bununla beraber tebliğe göre KDV’ye tabi işlemi yapan satıcı tarafından zamanında düzenlenmeyip, alıcı tarafından en geç fatura düzenleme süresinin son gününü takip eden vergilendirme dönemi içinde noterden ihtarname gönderilmesi üzerine satıcı tarafından düzenlenen faturada gösterilen KDV, alıcı tarafından faturanın düzenlendiği takvim yılı içinde kanuni defterlere kaydedilmek şartıyla indirim konusu yapılabilir.
19- Teminat Karşılığı Alınan KDV İadelerine İlişkin YMM Raporunun İbra Süresi Netleştirilmiştir
Buna göre, YMM raporu ile iade talebinde bulunan mükelleflerin teminat karşılığı aldıkları iadeye ilişkin olarak;
– İadenin yapıldığı tarihten itibaren 6 ay içinde bu iade ile ilgili olarak YMM raporu ibraz edilmemesi ve ek süre talebinde bulunulmaması,
– Ek süre talebinin uygun bulunmaması,
– 6 aylık ek süre içinde de YMM raporunun ibraz edilmemesi
durumlarında, teminat karşılığı yapılan iade incelemeye sevk edilir ve teminat vergi inceleme raporu sonucuna göre çözülecektir
20- Artırımlı Teminat Uygulaması İle Nakden İadeler 5 Gün İçinde Gerçekleştirilecektir
Mevzuatımıza yeni giren bu müessese ile Nakden KDV iadelerinin gerçekleştirilme süresinin hızlandırılması amaçlanmıştır. Nakden iadesi talep edilen tutarın %120’si oranında (İTUS sertifikası sahibi mükellefler için %60’ı oranında) banka teminat mektubu verilmesi halinde, iade işlemi 5 iş günü içinde gerçekleştirilir.
Koray ATEŞ
E. Öğretim Görevlisi
KGK Bağımsız Denetçi
Kaynak: http://www.muhasebetr.com/yazarlarimiz/koray/0217/
